З нагоды святаў Дзень маці і Пакроў Прасвятой Багародзіцы адбылася штогадовая экскурсійная паездка для жаночай паловы калектыву ўпраўлення Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз па Магілёўскай вобласці. На гэты раз мы акунуліся ў гістарычную і культурную спадчыну горада Полацка, які па праве лічыцца беларускай жамчужынай.
Гэта найстаражытны горад Беларусі, вядомы з 862 года – дакладней сёлета ён упершыню згадваецца ў пісьмовых крыніцах. Менавіта Полацкае княства стаяла ля вытокаў беларускай дзяржаўнасці. Князь Усяслаў Брачыслававіч Чарадзей, асветніца Ефрасіння Полацкая, першадрукар, вучоны, філосаф-гуманіст Францыск Скарына, пісьменнік, багаслоў Сімяон Полацкі – з гэтымі імёнамі нашых выдатных продкаў звязана гісторыя і развіццё горада Полацка і не толькі яго.
У межах экскурсіі мы наведалі Полацкі езуіцкі калегіум, які вядзе сваю гісторыю з 1581 года, а ў наш час працягвае дзейнічаць як універсітэт. Старадаўняя бібліятэка, тэматычныя экспазіцыі, музычны гадзіннік расказваюць пра шматвяковую гісторыю і традыцыі адукацыйнай сістэмы нашай краіны. Самае цікавае и незвычайнае – мудры старац або механічная галава, якая адказвае на любыя пытанні гасцей! Нам таксама пашанцавала сустрэцца са старцам, задаць яму пару пытанняў (яны, вядома, былі пра шчасце і каханне) і ўразіцца яго мудрымі адказамі.
Звяртае на сябе ўвагу гарадская скульптура ў Полацку – ён вядомы не толькі помнікамі выдатным ураджэнцам горада і дзеячам савецкага перыяду, але і такім знакам як геаграфічны цэнтр Еўропы, адзіным у Беларусі помнікам літары "Ў" і інш.
Галоўнай кропкай у маршруце нашага падарожжа стала жамчужына беларускага праваслаўя – Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр, названы ў гонар яго заснавальніцы Ефрасінні Полацкай. Тут мы даведаліся пра жыццё і духоўныя подзвігі беларускай святой, прыклаліся да яе мошчаў і звярнуліся да яе ў малітвах, пакланіліся адноўленай копіі Крыжа, набралі святой вады, нацешыліся асаблівай атмасферай гэтага духоўнага месца, якое з'яўляецца цэнтрам прыцягнення шматлікіх паломнікаў.
З неменшай цікавасцю пазнаёміліся з гісторыяй Сафійскага сабора, помніка архітэктуры сярэдзіны XI – сярэдзіны XVIII стагоддзяў.
Храм, які ўзвышаецца на маляўнічым беразе Заходняй Дзвіны, пабудаваны па ініцыятыве князя Усяслава Брачыславіча ў гонар Святой Сафіі. З'яўляўся не толькі духоўным, але і палітычным і адміністрацыйным цэнтрам Полацкага княства. З 1987 гады тут дзейнічае і адчынены для наведванняў музей, у якім можна ўбачыць фрагменты старажытных мура і фрэсак, практычна цалкам захаваны падмурак, паслухаць арганную і камерную музыку. Нам, на жаль, не ўдалося стаць слухачамі канцэрта, але гэта толькі нагода зноў вярнуцца ў гэты цудоўны беларускі горад – старажытны, велічны, прыгожы, утульны, душэўны, багаты на славутасці.
Ірына Рачкоўская, афіцыйны прадстаўнік упраўлення ДКСЭ па Магілёўскай вобласці
