Государственный комитет судебных экспертиз
Республики Беларусь

Объективность. Честь. Отечество.

Официальный сайт
Марыя Белуш спалучае ў сабе маці траіх дзяцей, кар’еру баксёра і работу па пошуку крымінальных слядоў 19 июля 2021

Марыя Белуш — усмешлівая і прывабная дзяўчына са спакойным голасам і адкрытым тварам. Калі яна ў цывільным і на абцасах, нізашто не здагадаешся, што перад вамі шматдзетная мама, першая ў Беларусі чэмпіёнка свету па Муай Тай сярод жанчын і кваліфікаваны спецыяліст Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, які прымячае драбнюткія дэталі. Як удаецца спалучаць працу матулі, мужчынскую работу і жорсткі спорт, яна падзялілася з карэспандэнтам «Звязды».

Трое дзяцей за сем гадоў.

У 22 Марыя выйшла замуж і за сем наступных гадоў паспела нарадзіць траіх дзяцей. Муж Уладзімір, якому тады было 27, хацеў не менш за трох дзетак, пра што адразу і папярэдзіў, спытаў, ці гатовая яна да такога.

— Я адказала, што, напэўна, так. Думала, спыніцца пасля першага, аднак не, — смяецца Марыя Белуш. — Эдзік нарадзіўся, калі я яшчэ працавала супрацоўнікам патрульна-паставой службы міліцыі. З дэкрэта выйшла ўжо на працу экспертам-крыміналістам, а калі з’явіўся камітэт судовых экспертыз — стала судовым экспертам. Пасля другога дзіцяці (дачкі Леры) я выходзіла на працу на тыдзень літаральна і — зноў у дэкрэт, з Настассяй.

На свайго мужа жанчына з мужчынскай прафесіяй не можа нарадавацца:

— Ён у мяне самы лепшы. Дзе трэба — мяне прытарможвае ці, наадварот, падштурхоўвае. Гэта адзіны мужчына, які здолеў утаймаваць мой нораў. Я бязмерна паважаю яго як чалавека, кахаю як мужа і люблю як бацьку нашых дзяцей.

Сын і дочкі заўжды ў жыцці Марыі: і ў прафесійным, і ў спартыўным, таму, пэўна, яны такія сацыяльна адаптаваныя і самастойныя, упэўнена мама:

— Дзеці павінны вучыцца жыць самастойна з дзяцінства. Вядома, калі ў іх узнікаюць нейкія цяжкасці, напрыклад з аднагодкамі, мы разбіраем такія сітуацыі, аднак я стараюся не ўмешвацца ў працэс, каб яны самі знаходзілі рашэнне. Аднак я лепш патрачу час, каб навучыць іх рабіць самастойна, чым пасля буду ўсё цягнуць на сабе.

Калі будзе чацвёрты — з’явіцца і пяты.

Матуля даволі часта прыходзіць дадому позна, таму ўсе паспяваюць адзін па адным засумаваць. Марыя кажа, што да яе вяртання ў хаце ўжо ўсё зроблена, а дзеці чакаюць, што час мамы будзе толькі для іх, а не на хатнія клопаты.

— Малодшая, 6-гадовая Настасся, самая самастойная і адказная, ёй можна даручыць усё. Пакуль я на сваёй трэніроўцы, яна танцамі займаецца ў суседнім пад’ездзе: сама апранецца на заняткі і збярэ рэчы пасля, прыйдзе і яшчэ мяне чакае. Такая ж упартая і мэтанакіраваная, як і я, і займаецца ў мяне тайскім боксам.

Старэйшы з дзяцей, Эдзік, у свае 13 гадоў вельмі смачна гатуе, як, дарэчы, і тата. І заўжды стараецца парадаваць маму сняданкамі. Ён займаецца самба. 9-гадовая Лера захапляецца танцамі і ўжо мае прызавыя месцы. Яна — сапраўдная дзяўчынка, упэўнена мама і проста зачароўваецца літаратурнай мовай сваёй сярэдненькай.

— Калі Бог дасць яшчэ дзіця, то не адмовімся, аднак мэтанакіравана не плануем. Але ж калі будзе чацвёртае, то, упэўнена, і пятае будзе. Каб яшчэ раз сустрэцца з кіраўніком дзяржавы і ордэн Маці атрымаць з яго рук, — смяецца Марыя.

Ты паспрабуй — табе не спадабаецца.

Сваю першую ўзнагароду медаль і званне заслужанага майстра спорту Марыя, дарэчы, атрымала сёлета, 30 сакавіка. А ўпершыню ў секцыю тайскага боксу дзяўчына прыйшла 13 верасня 1999 года і засталася ў ім больш як на 20 гадоў. Да гэтага яна займалася воднымі лыжамі, цяжкай атлетыкай, каратэ, танцамі, хадзіла нават у цыркавую студыю. Аднак нідзе не знаходзіла блізкай сабе энергетыкі і кантакту, пакуль не сустрэла свайго першага трэнера Пятра Пятровіча, пра якога ёй расказаў аднакласнік Мікіта.

— Ён у той год пачаў займацца тайскім боксам і ўсё расказваў мне, як гэта крута, і што яны там рабілі, і які там класны трэнер. 13 верасня я не вытрывала і сказала: «Сёння ідзём разам», — расказвае, як трапіла ў свой спорт Марыя. — Я была ў секцыі адзіная дзяўчынка. Першы раз прыйшла з грашыма, каб запісацца, а трэнер паглядзеў на мяне і кажа:

«Ты паспрабуй, табе не спадабаецца, не траць грошы». А я засталася, і трэнер стаў для мяне другім бацькам. Я яго дагэтуль на ўсіх спаборніцтвах упісваю ў спецыяльную картку першым трэнерам, а цяперашняга — другім. Не прайшло і года, як паехала на чэмпіянат свету па кікбоксінгу ў Алушту, дзе ўзяла «срэбра». Тады я і задумалася займацца ўсур’ёз гэтай справай і далей. Цяпер я той фінальны бой з украінкай пераглядаю і думаю, што там можна было паспрачацца і за першынство.

Ружовыя пальчаткі і 20 кілаграмаў за 1,5 месяца.

У 2004-м на чэмпіянаце свету ў Чыангмаі (Тайланд) яна заняла трэцяе месца. Стоячы на п’едэстале, Марыя вырашыла, што больш не будзе на гэтай прыступцы, чаго б ёй гэта ні каштавала. І ўжо на наступны год яна выйграла чэмпіянат свету. Яшчэ праз год саступіла сваю вагавую катэгорыю дзяўчыне з каманды і пайшла ў большую вагавую катэгорыю, дзе ўсё адно перамагла. Потым правяла адзін бой за званне чэмпіёнкі свету сярод прафесіяналаў і... зацяжарыла на піку спартыўнай кар’еры.

— Я была такая шчаслівая, — свеціцца ад прыемных успамінаў мая суразмоўніца. — А праз год ужо вярнулася да трэніровак. Эдзік спаў, а я займалася. Цяпер на ўласныя трэніроўкі не так шмат часу. А яшчэ было цяжка аднаўляцца пасля трэціх родаў: я тады набрала шмат вагі. А чэмпіянат свету праходзіў якраз у Мінску, і мне прыйшлося за 1,5 месяца сагнаць больш як 20 кілаграмаў. Гэта была перамога над сабой, я нават не ведала, што так магу. Але ж самае крыўднае было, што, нягледзячы на ўсе мае высілкі, мяне ў фінале засудзілі. Я так раззлавалася, што парвала свой спартыўны пашпарт, раздала ўсю экіпіроўку і думала, што больш не вярнуся ў спорт. Мой цяперашні трэнер вярнуў мяне хітрыкамі. Ён пазваніў і сказаў: «Я прывёз табе ружовыя пальчаткі, забяры, гэта цябе не абавязвае ні да чога». Вядома, я вярнулася.

Рытуальны танец і інтэлект як у шахматах.

Сёлета чэмпіёнка ўжо выйграла два рэспубліканскія спаборніцтвы па тайскім боксе і па кікбоксінгу за права ўдзельнічаць у чэмпіянаце свету, які адбудзецца ў снежні. Марыя з сумам кажа, што гэта будуць, пэўна, ужо апошнія яе прафесійныя спаборніцтвы, хаця выступаць яна можа да 40, а пакуль ёй толькі 35. Па-першае, вельмі цяжка арганізоўваць падрыхтоўку да чэмпіянатаў, стамляешся маральна і не паспяваеш аднаўляць энергію. Трэніроўкі падчас працоўнага водпуску — гэта ж не адпачынак. Па-другое, больш складанай становіцца і канкурэнцыя.

Спартсменка ўжо і цяпер, дарэчы, трэніруе дзяўчынак. Прычым адна з яе падапечных таксама прайшла адбор на чэмпіянат свету ў Тайландзе, і яны паедуць выступаць разам.

Марыя вельмі спадзяецца, што яны вернуцца з двума залатымі медалямі і для яе гэта стане прыгожым сыходам са спорту.

Кожны раз падрыхтоўка да чэмпіянату свету — гэта поўная канцэнтрацыя. Марыя на месяц з’язджае на зборы ў Стайкі і ў гэты час бачыць родных толькі па выхадных.

Аднак яна вельмі любіць свой від спорту і кажа, што насамрэч ён вельмі інтэлектуальны і мае свае традыцыі. Перад боем спартсмены выконваюць на рынгу танец байца. Для гэтага яны надзяваюць манконг — спецыяльную павязку на галаву — і праджат — павязкі на рукі.

Спартсмены ведаюць, лічы, усе прыёмы, таму важна сарыентавацца ў сітуацыі на рынгу і згуляць на памылцы свайго апанента, гэтаксама, як у шахматах. Толькі тут ты не фігуру збіваеш, а сіняк атрымліваеш. Аднак пасля бою мы заўжды абдымаемся, незалежна ад выніку, няма злосці, — сцвярджае спартсменка.

Людзі хлусяць, доказы — не.

Марыя Белуш скончыла Акадэмію МУС. Трапіць сюды жаночай палове даволі цяжка, таму дзяўчыне, якая нарадзілася ў Наваполацку, прыйшлося пастарацца.

— Сяброўка маёй бабулі — палкоўнік міліцыі ў адстаўцы. Калі яна прыходзіла да нас у госці, расказвала цікавыя гісторыі, як яна расследавала розныя справы. І я зразумела, што гэта маё, я абавязкова павінна стаць міліцыянерам, — успамінае Марыя. — У мяне абвостранае пачуццё справядлівасці, праз што я і дагэтуль пакутую. Ужо з дзявятага класа я пачала грунтоўна вывучаць прадметы, патрэбныя для экзаменаў у акадэмію.

Да таго ж трэба было атрымаць рэкамендацыі і прайсці ўрачэбна-ваенную камісію ў Віцебску. Заўзятая спартсменка была ўпэўнена, што са здароўем ніякіх праблем не будзе.

Аднак на прыёме ў вышэйшага міліцэйскага начальства свайго рэгіёна, каб атрымаць накіраванне на паступленне, прыйшлося праявіць настойлівасць, каб атрымаць патрэбную паперу.

«І што, што я не выдатніца? Затое я чэмпіёнка свету па тайскім боксе», — заявіла яна ў адказ на заяву, што «толькі дзяўчынкі-выдатніцы могуць спрабаваць паступаць у акадэмію».

Марыя кажа, што на рабоце яе акружаюць людзі, якія энергетычна ёй пасуюць, а яшчэ — праца разнастайная. Яна можа выступаць як экспертам, так і спецыялістам.

— Калі я выязджаю на нейкае здарэнне, я аўтаматычна станаўлюся там спецыялістам, — усміхаецца Марыя. — Я першы чалавек, які ступае на месца злачынства і чыя задача — знайсці следавую інфармацыю, каб аднавіць сапраўдную карціну таго, што адбылося. Людзі хлусяць, каб абяліць сябе, а доказы — не.

Такім чынам спецыялісты дапамагаюць следчаму камітэту ўстанавіць злачынцу па слядах на месцы здарэння. Удзельнічаюць яны таксама ў следчых эксперыментах, падчас якіх фіксуюць на відэа і аўдыя ўсё, што адбываецца.

— Судовы эксперт — чалавек, які праводзіць экспертызу, — працягвае тлумачыць Марыя. — Напрыклад, узялі сляды пальцаў рук. Па-першае, трэба прызнаць іх прыдатнымі для ідэнтыфікацыі. Па-другое, параўнаць іх з узорамі дактыласкапічнай карткі. А калі даследуеш след абутку на пяску, то на месцы яго адбітак залівае спецыяліст, а даследуе на супадзенні — судовы эксперт. Прычым часта гэта можа быць адна і тая ж асоба. Я і спецыяліст, і судовы эксперт.

Зубы, пальцы, голас, скура, валасы, запах...

Доказам можа быць амаль што заўгодна, бо бясследна чалавек не можа існаваць нідзе. Захоўваюцца сляды розны час у залежнасці ад абставін: тэмпературы, вільготнасці паветра... Адбіткі пальцаў могуць і гадамі існаваць, калі рукі былі тлустымі, пералічвае судовы эксперт:

— Аднойчы злачынца дакрануўся да дзвярэй вухам, каб паслухаць, ці ёсць хто дома. Спецыяліст забраў гэты адбітак, і па ім, калі злодзея затрымалі, даказалі вінаватасць у крадзяжах. У пэўнай меры мая работа творчая, бо мне трэба падумаць, як знайсці спосаб устанавіць, напрыклад, што менавіта гэтай пілой спілавалі тое дрэва. І пры гэтым памятаць, што ад вашых высноў залежыць нечы лёс. Памятаю, выехала я на крадзеж веласіпеда з бальніцы, дзе штодня мноства людзей. І знайшла адбітак далоні на дзвярах іншага выхада з тамбура, які праверылі па базе і ўстанавілі асобу злачынца. Так што веласіпед вярнулі.

Бадай, штодня яна скрупулёзна вывучае дзясяткі і сотні дробных кавалачкаў, каб убачыць толькі адну цэлую карцінку. А нядаўна ў справе па наркотыках за тыдзень прыйшлося разгледзець 6000 аб’ектаў.


Источник информации: https://zviazda.by/be/news/20210715/1626364450-maryya-belush-spaluchae-u-sabe-maci-traih-dzyacey-kareru-baksyora-i-rabotu